Erbo-de-la-routo
Botrychium lunaria
Ophioglossaceae
Àutri noum : Desferro-miòu, Desferro-muou, Desfero-mulet, Erbo-dóu-matelot.
Nom en français : Botryche lunaire.
Descripcioun :L'erbo-de-la-routo es uno planto sènso flour (teridoufito) proun curiouso, emé uno foundo facho d'uno partido esterlo penado en formo de "fueio" e uno partido fertilo au bout d'un pecou ounte soun estaca lis espourange. La meno lunaria se recounèis à si tros de foundo en formo de miejo-luno emé de costo en ventau.
Usanço :Aquelo planto èro couneigudo à l'age-mejan pèr agué de poudé magi coume lou de rendre invesible se l'acampas lou souar de pleno luno, o pèr saupre l'aveni. Ei couneigudo peréu pèr sougna li mau de vèntre (cagagno), majamen aquéli di règlo (principe di signaturo). Se cresié peréu que lou miòu perdié soun ferre se ié marchavo dessubre (desferre-miòu, TDF).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Botrychium
Famiho : Ophioglossaceae
Ordre : Ophioglossales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Prado umido
- Pelouso
Estànci : Subremediterran à Aupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Botrychium lunaria (L.) Sw., 1802
Majoufié
Fragaria viridis
Rosaceae
Àutri noum : Fraguié, Ambrouso.
Nom en français : Fraisier vert.
Descripcioun :Aquéu majoufié (o fraguié) douno d'èr au fraguié coumun, que s'arregardas pas de proche pòu engana eisa. Trachis dins li bos fres de colo e de basso mountagno majamen dins li blachiero. Sèmblo adounc à Fragaria vesca, pamens èi mai grand e fort dins touto si partido ; li flour soun pu grando (souvènt > 20 mm). Se destrìo peréu emé si fueio mai pelouso e subretout si fueioun dóu "calice" que soun revessa sus lou fru (escarta encò dóu fraguié coumun).
Usanço :Lou fru èi de segur manjadis, mai pas tant bon qu'aquéu dóu fraguié, Fragaria vesca (mèfi pamens de l'equinocoucoso). Li flour e li fueio soun tambèn bono à manja. Se fai de tè emé li fueio. Touto la planto fai pissa e èi tounico e depurativo. Li racino soun bono contro la cagagno (astringènto).
Port : Erbo
Taio : 8 à 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fragaria
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 14 à 25 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Blachiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Centre-Ouèst
Ref. sc. : Fragaria viridis Weston, 1771